W budynkach jednorodzinnych jak i w wielorodzinnych (w mojej opinii) zdecydowanie warto zainwestować w wentylacje mechaniczną z rekuperacją (odzyskiem ciepła/chłodu). Na początku warto wyodrębnić tzw. wentylację mechaniczną (hybrydową) bez rekuperacji bardzo często spotykaną w budownictwie wielorodzinnym. Przez wentylacje hybrydową zwaną przez deweloperów “mechaniczną”, rozumiemy zastosowanie jedynie wentylatorów wyciągowych, gdzie powietrze jest „nawiewane” a raczej jest zasysane poprzez nawiewniki okienne lub ścienne. Niestety takie rozwiązanie ma wiele bardzo istotnych wad wspólnych z wentylacją grawitacyjną. Wady dotyczą przede wszystkim:
a) komfortu, ponieważ nadal zaciągane jest powietrze zewnętrzne bezpośrednio do pomieszczeń
b) efektywności energetycznej ze względu na brak jakiekolwiek odzysku ciepła.
Wentylacja mechaniczna hybrydowa posiada wszystkie wady wentylacji grawitacyjnej poza problemami ze zmianą wydajności w zależności do warunków zewnętrznych.
Wentylacja mechaniczna hybrydowa notorycznie jest stosowana w budynkach wielorodzinnych. W mojej opinii jest to omijanie polskiego prawa, które(zasadnie) wymusza stosowanie wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła w instalacjach o wydajności powyżej 500 m3/h. Developerzy/projektanci/wykonawcy porostu dzielą instalacje na mniejsze układy które mają wydajność akurat mniejszą niż 5003m/h. Więcej o tym wątku: https://optymalizatorbudynku.pl/500-m3-h-bez-odzysku-ciepla/
Poniżej przedstawiam wypunktowane zalety wentylacji mechanicznej z rekuperacją/ odzyskiem ciepła w korelacji z wentylacją grawitacyjną:
Poprawa komfortu poprzez rekuperację
Oszczędności zużycia energii cieplnej oczywiście są ważne, lecz zastosowanie wentylacji mechanicznej z rekuperacją zamiast wentylacji grawitacyjnej wyraźnie poprawia komfort. Komfort jest poprawiany poprzez zminimalizowanie odczucia zimnego nawiewu i przede wszystkim dostarczenie odpowiedniej ilości powietrza w ciągu całej doby niezależnie od warunków zewnętrznych. W standardowej wentylacji grawitacyjnej lub hybrydowej (jedynie mechanicznie wymuszony wyciąg) powietrze jest nawiewane przez nawiewniki okienne lub ścienne. W konsekwencji może być nawiewane powietrze o niskiej temperaturze(zewnętrznej). Oczywiście w pomieszczeniu strumień zimnego powietrza miesza z cieplejszym powietrzem, ale pomimo wszystko jest to bardzo odczuwalne. W związku z opadającym zimnym powietrzem na dół jest szczególnie uciążliwe dla dzieci bawiących się na podłodze.
Mieszkając w budynku wielorodzinnym (8 pięter) z wentylacją grawitacyjną wykonywałem pomiary stężenia dwutlenku węgla w funkcji otwarcia nawietrzaków(nawiewników). Aby utrzymać komfortowe stężenie dwutlenku węgla poniżej 1000 ppm przy obecności 1-2 osób pomieszczeniu nawietrzaki musiałby być otarte na 100% a przy 2-3 osobach nawet należało dodatkowo rozszczelnić okna. Jednakże w takim stanie wyraźnie odczuwalny był bardzo niekomfortowy wpływ zimnego a nawet mroźnego powietrza. Przy komfortowym(termicznie) korzystaniu z wentylacji grawitacyjnej, czyli przy zmniejszeniu przepływu na nawietrzakach dla 1 -2 osób w pomieszczeniu stężenie dwutlenku węgla wahało się w niekomfortowym zakresie od 1100-2000 ppm.
Podobna sytuacja występuje w budynkach z wentylacją mechaniczna tylko wyciągową (tzw. hybrydowa). W praktyce z względu na bardzo niekomfortowy nawiew zimnego powietrza wiele osób zamyka/zakleja nawietrzaki ścienne/okienne jak i kratki wentylacyjne, co skutkuje wysoce niedostateczną wentylacją. Sprawa ma się jeszcze gorzej, kiedy budynek jest niski, posiada szczelna okna bez elementów wentylacyjnych. W takim przypadku permanentnie wentylacja jest niedostateczna.
Więcej o wpływie stężenia dwutlenku węgla na zdrowie i samopoczucie ludzi pod linkiem https://optymalizatorbudynku.pl/dwutlenek-wegla-co2/
Jakość powietrza w mieszkaniu w budynku wielorodzinnym
Oszczędności energii cieplnej
W praktyce od 60% do 80% energii cieplnej jesteśmy w stanie odzyskać z powietrza wywiewanego. Dodatkową zaleta jest możliwość wyłączania wentylacji podczas braku naszej obecności w domu co zwiększa potencjalne oszczędności. Już nawet w podstawowych urządzeniach sterowniki pozwalają na harmonogramowanie pracy rekuperatora. Coraz więcej urządzeń posiada moduły wi-fi pozwalając zdalnie zarządzać pracą wentylacji. Oszczędności energii cieplnej są oczywiste i powszechnie opisane w Internecie, zatem nie będziemy się na tym teraz skupiać.
Niedostateczna wentylacja w okresach przejściowych
Ze względu na zasadę działania wentylacji grawitacyjnej opierającej się na konwekcji ciepłego powietrza nie ma możliwości skutecznej wentylacji w okresach przejściowych i letnich. Dodatkowo korzystając z klimatyzacji w lecie, kiedy zamykamy okna wentylacja grawitacyjna jest kompletnie nieskuteczna. Dzieje się tak ze względu na zbyt gorące powietrze na zewnątrz, aby zachować konwekcję powietrza. Zatem w takim przypadku przebywamy w pomieszczeniach bez dostarczania świeżego powietrza.
Dodatkowo w prosty sposób przedstawiony opis i porównanie wentylacji grawitacyjnej i mechanicznej z rekuperacją w budynkach jednorodzinnych.
https://www.youtube.com/watch?v=vkCpY0Ybyw0
Filtracja powietrza
Smog nie jest wyimaginowanym potworem do straszenia dzieci, lecz jest realnym zanieczyszczeniem powietrza wpływającym na zdrowie i samopoczucie człowieka. Zatem warto rozważyć filtracje na poziomie co najmniej lub wyższej filtrów klasy EU7(F7) (lub równoważnej), które skutecznie zatrzymują większość zanieczyszczeń.
Pod linkiem przenoszę do artykułu w filtracji smogu w trochę większych
Opcjonalny odzysk wilgoci
Wilgotność to bardzo ważny aspekt dla zdrowia i komfortu. Standardowy rekuperator krzyżowy/przeciwprądowy nie odzyskuje wilgoci przez co w konsekwencji trzeba intensywniej nawilżać powietrze. Warto rozważyć zainwestowanie w rekuperator z odzyskiem wilgoci. Może to być rekuperator entalpiczny lub obrotowy higroskopijny.
Rekuperator entalpiczny w budowie i w zasadzie działania jest niemal identyczny jak krzyżowy/przeciwprądowy. Różnica polega na tym że powierzchnia wymiany ciepła jest wykonana z materiału, który poza odzyskiem ciepła odzyskuje też wilgoć bez przenoszenia zapachów. Ze względu na odzysk wilgoci z powietrza nawiewanego sprawność odzysku ciepła jest nawet powyżej 100% (tak powyżej 100% ze względu na energię przenoszoną przez wodę.
Dodatkowo w standardowych rekuperatorach przeciwprądowych czy krzyżowych następuje szronienie nie w wyniku ochłodzenia powietrza wywiewanego poniżej zera i skondensowania wilgoci z powietrza wywiewanego. Odszranianie jest często realizowane za pomocą grzałki elektrycznej, która musi podgrzewać wstępnie nawiew lub wywiew, aby unikać szronienia. Dzięki odzyskowi wilgoci znacząco ograniczamy potencjał szronienia się wymiennika. Więcej o rekuperatorze entalpicznym:
https://www.rekuperatory.pl/oferta/rekuperator-entalpiczny-odzyskiem-wilgoci
Więcej o wpływie wilgotności w pomieszczeniach na zdrowie i komfort. https://optymalizatorbudynku.pl/zarzadzanie-wilgotnoscia-w-budynku/
Zdrowie i efektywność.
Kiedy zastosujemy wentylacje mechaniczną z rekuperacją znacząco poprawiamy jakość powietrza poprzez wspomnianą filtracje, odzysk wilgoci i odpowiednią wymianę powietrza. Odpowiednia ilość wymian powietrza rozcieńcza/usuwa zanieczyszczenia powietrza pochodzące z odparowania materiałów wykończeniowcy/mebli jak i zmniejsza ilość bakterii i wirusów w powietrzu. Dodatkowo prawidłowa wentylacja wpływa wyraźnie na nasze samopoczucie i efektywność pracy przez dostarczenie odpowiedniej ilości tlenu, czyli niskie stężenie CO. Na moim mierniku poniżej widać wyraźnie nieforteczną wentylacją w pomieszczeniu w godzinach nocnych.
Miernik jakości powietrza AirVisual oraz stężenie CO2 w ciągu doby.
Wartość nieruchomości i wynajmu
Obecnie coraz powszechniejsze, bardziej rozbudowuje się obrót nieruchomości oraz ich wynajem. Ponad to coraz częściej domy czy apartamenty rekreacyjne są wynajmowane.
Mało kto rozpatruje ten aspekt, ale dobrze wyposażone, komfortowe i energooszczędne domy / budynki będą coraz bardziej w cenie. Przewiduje, że w niedługiej przyszłości klimatyzacja i wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła(rekuperacją) będzie pożądanym i powszechnym standardem. Podobnie jak w samochodach osobowych jest obecnie klimatyzacja, elektryczne szyby itp. Przy remoncie nieruchomości zastosowanie stosunkowo taniej wentylacji mechanicznej rekuperacją jak również zamontowanie klimatyzacji może wyraźnie podwyższyć standard i wartość nieruchomości.
Sama wentylacja mechaniczna z rekuperacją i klimatyzacja w niedługiej przyszłości może być czymś becz czego będzie trudno zbyć nieruchomość. Podobnie jak obecnie bardzo trudno sprzedać samochód, który nie ma podstawowego wyposażenia jak klimatyzacja czy elektryczne szyby(tzw. Korbotronic”). Równocześnie wyposażając dom/mieszkanie w wentylacje grawitacyjną i klimatyzację podwyższamy standard dla potencjalnego wynajmującego pozwalając na w zwiększenie czynszu.
Rekuperacja dla domów jednorodzinnych – Zalecenia
W domu jednorodzinnym raczej skłaniałbym się do zastosowania rekuperatora krzyżowego / przeciwprądowego entalpicznego z względu na większą bezobsługowość. Rekuperator entalpiczny w stosunku do zwykłego rekuperatora krzyżowego odzyskuje wilgoć z powietrza wywiewanego. Rekuperator przeciwprądowy to praktycznie rekuperator krzyżowy tyle, że o zwiększonej powszechni wymiany ciepła czyliż zazwyczaj o wyższej sprawności. Oczywiście rekuperator obrotowy jak najbardziej jest zalecany z względu na bardzo wysoki stopień sprawności jak możliwość odzysku wilgoci. Jednak co do rekuperatorów obrotowych przy okazji wymiany filtrów warto kontrolować stan (taniego) paska napędowego rekuperatora, który wymaga wymiany co kilka lat oraz w minimalnym (podkreślam w minimalnym) stopniu mogą przenosić się zapachy z wywiewu na nawiew. Na temat zapachów w domu jednorodzinnym nie zwracałbym uwagi ze względu marginalność tego zjawiska, lecz w budownictwie wielorodzinnym w mojej opinii nie powinno się stosować odzysku obrotowego. To ze względu na mnogość i wyciągów z kuchni i z toalet.
Przybliżone koszty wentylacji mechanicznej, rekuperacji i klimatyzacji.
W porównaniu do kosztów nieruchomości podstawowa wentylacja mechaniczna z rekuperacją stanowi niemal marginalne koszty. Ponosząc stosunkowo nieduże koszty zauważalnej podnosimy komfort użytkowani i standard nieruchomości.
Najtańsze rekuperatory to to nawet koszt od 2 tys. zł na 1-2 pomieszczenia (bez kosztów instalacji) Oczywiście dochodzą odpowiednio koszty instalacji. Oczywiście najtańsze rekuperatory nie mają odpowiedniego stopnia filtracji itp. Bardziej za zaawansowane rekuperatory (centrale wentylacyjnej) domku posiadają dokładniejszą filtrację, możliwość sterowania przez internet. Za sensowny rekuperator do obsługi domu jednorodzinnego trzeba zapłacić od ok 5 do 20 tys. zł w zależności od wyżej wymienionych wymienionych oraz tych na końcu artykułu opcji. Trzeba doliczyć jeszcze koszty instalacji oraz kanałów wentylacyjnych
Istnieje możliwość zastosowania rekuperatorów bezpośrednio w pomieszczeniu tzn. w ścianie zewnętrznej pomieszczenia, gdzie w jednym otworze znajduje się nawie i wyciąg z pomieszczenia. Więcej o takich rozwiązaniach rekuperacji ciepła: https://www.wentylacyjny.pl/1824-49-234-rekuperacja-scienna–zalety-i-wady-przeglad-oferty.html
Najwydajniejszym i najtańszym źródłem chłodu do domu jednorodzinnego/mieszkania jest klimatyzator typu split z funkcją ekonomicznego grzania (pompa ciepłą) i chłodzenia. Koszty klimatyzatora już od ok 3,5-5tys z instalacją na pomieszczenie. Z mojego doświadczenia dla użytku domowego (stosunkowo niska intensywność użytkowania, nie warto przepłacać za drogie urządzania z najwyższej pułki. Oczywiście w przypadku, kiedy zależy nam pewnym ogrzewaniu w ekstremalnych warunkach można rozważyć dopłatę do dekowanych urządzeń gwarantujących efektowne ogrzewanie (np. seria Nordic -Fujitsu, Zubadan – mitsubishi)
Warto zwrócić uwagę, że obliczu taniejących urządzeń coraz większą cześć kosztów stanowią koszty instalacji tzw. „robocizny”. W budynku jednorodzinnym można zaoszczędzić zbędnych kanałów wentylacyjnych poprzez doprowadzenia do pokojów mieszkalnych jedynie nawiewów. Natomiast wyciąg powietrza zrealizować w sanitariatach i kuchniach. Kierunek przepływu powietrza jest podobny jak w przypadku wentylacji grawitacyjnej lub hybrydowej, lecz z tą różniącą, że mamy ciągły odpowiedni strumień powietrza wstępnie ogrzanego z ciepła odpadowego(wywiewanego).
Jeżeli się decydujemy na wentylację mechaniczną z odzyskiem ciepła to warto rozważyć dodatkowe funkcje:
- Moduł Wi-Fi + aplikacja lub sterowanie przez przeglądarkę.
- Urządzenia z czujnikiem CO2, automatycznie dostosowujące wydajność wentylacji do ilości i obecności użytkowników. Zazwyczaj ta opcja znacząco podnosi cenę.
- Niezawodne i efektywne energetycznie siniki EC
- Filtry antysmogowe – klasy filtracji od F7 do F9
- Odzysk wilgoci (wymiennik obrotowy lub entalpiczny)
- Bypass automatyczny – do 100% obejścia powietrza nawiewanego – Bardzo pożądane, kiedy nie potrzebujemy odzyskiwać ciepła np. latem, kiedy chłodniejsze powietrze (celowo bez odzysku)) wprowadzane jest bezpośrednio do budynku.
Zostaw swój komentarz